Castellano | Euskera
CEIP Cervantes HLHIren airearen kalitateari buruzko proiektuaren barruan, «Herritarren zientziari buruzko kanpaina: Palmes motako hodi pasiboak eskola-inguruneetan eta/edo auzo kutsatzaileetan airearen kalitatea neurketa» ren barruan sartzen da NO2 neurtzeko zientzia-proiektu hau (cleanciciescampaign.org)” kanpaina hura Sagarrak eta Ekologistak Martxan taldeekin lankidetzan egin zen 2024-2025 ikasturtean, Clean Cities proiektuaren barruan.
Ekimen honi esker, Lehen Hezkuntzako 6. mailako ikasleek nitrogeno dioxidoaren neurgailuak beren eskola-ingurunean kokatu, eta airearen kutsadurari buruzko herritarren zientziari buruzko azterlan batean parte hartu zuten. NO2 gas kutsatzaileen multzo batekoa da, batez ere ibilgailuen zirkulazioak eta erregai fosilen errekuntzak sortutakoa. NO2-aren % 70 baino gehiago hirian dabiltzan ibilgailuen errekuntza-motorrek eragiten dute.
Herritarren zientziari buruzko hezkuntza-proiektu bat da, eta, parte-hartzaile askoren laguntzari esker, NO2-aren mapeoa lortu ahal izango dugu ikastetxe bakoitzaren ingurunean. Hau guztia 2030 Agendaren esparruan egon da.
Proiektuaren ondorioak
| Txostena webgunean (Ekologistak Martxan): Contaminación del aire en los entornos escolares 2025 (PDF) | Informe completo en la web (Ekologistak Martxan): Contaminación del aire en los entornos escolares 2025 (PDF) |
Hauek dira Sagarrak eta Cervantes HLHI ikastetxeko 6. D ikasleek Zabalguneko Bilboko, Alde Zaharreko eta Atxuriko zenbait ikastetxetako eskola-inguruneetan egindako neurketen emaitzak.
Proiektua
| Sagarrak / Ekologistak Martxan elkarteak airearen kalitatea ebaluatzeko proiektuak egin ditu azken urteotan, eskola-inguruneetako airean nitrogeno dioxidoa (NO2) neurtuz. NO2 gas kutsatzaileen multzo batekoa da, batez ere ibilgailuen zirkulazioak eta erregai fosilen errekuntzak sortutakoa. NO2-aren % 70 baino gehiago hirian dabiltzan ibilgailuen errekuntza-motorrek eragiten dute. Cervantes HLHIk urteak daramatza eskola-ingurunea hobetzen saiatzen, eta airearen kalitatea neurtzeko proiektu batzuk garatu ditu (partikula esekiak, CO2). 2024-2025 ikasturtean, zehazki, NO2-a neurtu dugu eskolan eta inguruan dugun auzoan. | La asociación Sagarrak / Ekologistak Martxan ha llevado a cabo en los últimos años proyectos de evaluación de la calidad del aire mediante la medición del dióxido de nitrógeno (NO2) en el aire en los entornos escolares. El NO2 pertenece a un grupo de gases contaminantes producido principalmente por el tráfico rodado y la combustión de combustibles fósiles. Más del 70% del NO2 en el entorno urbano es provocado por los motores de combustión de los vehículos que circulan por la ciudad. El CEIP Cervantes HLHI trabaja desde hace años intentando mejorar el entorno escolar y ha desarrollado algunos proyectos de medición de la calidad del aire (partículas en suspensión, CO₂). Este curso 2024-2025 en concreto hemos medido el NO₂ en la escuela y en el barrio que nos rodea. |
Prozesua fase hauetan antolatu zen:
- Proiektua eskola-komunitatearekin definitzea (eskolako zuzendaritza eta guraso-elkartea) eta testuinguruaren araberako egokitzapenak egitea. Horren barruan sartzen da IGEen, eskolaren eta Abando Bizigarriaren finantzaketa lortzea.
- Kutsadurari, osasunari eta herritarren zientziari buruzko prestakuntza-saioa ikasleekin eta irakasleekin.
- Ikastetxearen inguruko hainbat puntu estrategikotan NOBen hodi barreiatzaileak jartzea.
- Hodiak biltzea eta laborategi espezializatura bidaltzea.
- Emaitzak aztertzea eta aurkeztea ikasleekin batera, kutsadura-mapak, hobekuntza-proposamenak eta hausnarketa kolektiboa barne.
- Eskola-ordutegitik kanpoko ekitaldi batean emaitzak jendaurrean aurkeztea, entzule eta aditu gonbidatuekin.
- Ikastetxeko kutsadurari buruzko erakusketa. Ikasturte hasieran, Sagarrak/Ekologistak Martxan-ek prestatutako ingurumen-kutsadurari buruzko informazio-panelak jarri ziren ikusgai eskolan.
- NO2 neurtzeko proiektua ikasgelan integratzea. «Inguru» irakasgaiaren curriculumaren barruan, ikasleek atmosferaren kutsadurari buruz hausnartuko dute eta neurgailuen kokapena diseinatuko dute (neurgailuak jartzea, azaroa; neurgailuak jaso eta laborategia bidaltzea, abendua). 2024ko azaroa – 2025eko martxoa.
- Sagarrak eta Ekologistak Martxan taldeetako adituek emango duten hitzaldi-tailer bat egitea, esperientzia eta emaitzak partekatzeko. 2025eko maiatzaren 23a.
Aurkezpeneko hitzaldi-topaketa
| Airearen kalitatea neurtzen eskola-inguruneetan: Poluzioaren aurkako herritarren zientzia Eskola-ingurunean airearen kalitatea neurtzeko esperientzien emaitzak partekatzeko hitzaldi-topaketa. Zatoz ezagutzera hurrengo edizioetan nola parte hartu. | Midiendo calidad del aire en entornos escolares: Ciencia ciudadana contra la contaminación Charla-encuentro para compartir resultados de experiencias de medición de calidad del aire en el entorno escolar. Ven a conocer cómo participar en futuras ediciones. |
| Noiz: 2025eko maiatzaren 23an, ostirala. 18:00-19: 00Tokia: CEIP Cervantes HLHI. Lersundi kalea 10. Bilbo (Moyua metroa). | Cuándo: viernes 23 de mayo 2025. 18:00-19:00h.Dónde: CEIP Cervantes HLHI. Calle Lersundi 10. Bilbao (metro Moyua). |
Ingurumenaren kutsadurari buruz
Gure seme-alabak bereziki ahulak eta oso sentikorrak dira airearen kalitate txarraren aurrean, eta eragina dute haien garapenean eta arnas gaixotasunen garapenean, besteak beste. Urtero 30.000 pertsona inguru hiltzen dira espainiar estatuan airearen kalitatearekin lotutako arrazoiengatik.
NO2-ren neurketa pasiboko tubito batzuk erabiltzen ditugu, ikastetxearen inguruan jartzen ditugunak. Ondoren, emaitzak aztertu eta partekatuko ditugu. Kanpainak laguntzen du:
- Tutuak jarriko ditugun lekuan daudela zaintzea, jarrita egongo diren 3 asteetan. Horrek lotura bat sortzen du proiektuko kide izateko eta proiektua onartzeko.
- Eskola-komunitatean egunero praktikatzen dugun mugikortasunari buruz hausnartzea.
Informazio-estaldura
- Entrevista en Cadena SER (Bilbao). 30 abril 2025
- Sobre la charla de presentación de resultados en CEIP Cervantes HLHI (Cadena SER, Hoy por hoy Bizkaia). 26 mayo 2025. Del 3:40 hasta el 5:04.
Proiektuaren finantzaketa
Bilboko Udalak dirulaguntza eman du proiektu hau berritzeko.
Bizkaiko BIGE, Clean Cities, Abando Habitable eta CEIP Cervantes HLHI elkarteek proiektu hau zabaltzen eta finantzatzen lagundu dute.